3 grudnia do Warszawy przyjechali stypendyści programu Stypendia Św. Mikołaja oraz wolontariusze, którzy w swoich szkołach wspierają program stypendialny, angażując się w zbiórkowe działania na rzecz stypendiów. Uczniom towarzyszyli nauczyciele – koordynatorzy programu Stypendia Św. Mikołaja, którzy we współpracy z lokalnymi społecznościami organizują wsparcie dla zdolnych uczniów z niezamożnych rodzin w swoich szkołach.
Pierwszy dzień uczestnicy wydarzenia spędzili w Pałacu w Wilanowie. Spotkanie rozpoczęło się od koncertu w Sali Białej. Uczniowie i towarzyszący im nauczyciele wysłuchali czterech utworów w wykonaniu polskiej wokalistki jazzowej – Agi Zaryan przy akompaniamencie Łukasza Ojdany. Aga Zaryan wykonała utwór „Kalinowym mostem chodziłam" z płyty „Umiera piękno” oraz trzy utwory z innych albumów: „Piosenkę o końcu świata” z tekstem Czesława Miłosza, „Nim przyjdzie wiosna” z tekstem Jarosława Iwaszkiewicza i „Na moście Avignon” Ewy Demarczyk. Prowadząca galę – Marta Januszewska – zgromadzonym gościom ukazała symboliczność wykonanego przez ,,damę polskiej wokalistyki jazzowej” utworu „Kalinowym mostem chodziłam”. Autorką tekstu jest polska przedwojenna poetka, harcerka, żołnierka Armii Krajowej, uczestniczka powstania warszawskiego, modelka dla pomnika warszawskiej Syreny – Krystyna Krahelska, a sama Artystka przyjęła swój pseudonim „Zaryan” po dziadku Janie Zarańskim walczącym tak jak Krahelska w powstaniu warszawskim. Koncert nawiązywał do Krysi Wańkowicz, córki Melchiora, przedstawicielki tego samego pokolenia, która zginęła w pierwszych dniach powstania.
Uczestnicy spotkania wysłuchali wykładu dr Łukasza Garbala, który w syntetyczny przybliżył uczestnikom postać Melchiora Wańkowicza. Dr Łukasz Garbal wskazał na dramatyczne punkty zwrotne w życiorysie Wańkowicza, akcentując jednocześnie pogodę ducha i poczucie humoru, które wspierały go w przechodzeniu przez trudy życia. Prowadzący przekazał uczestnikom opowieść o utracie domu Melchiora Wańkowicza – najpierw w 1920 roku, gdy jego dom rodzinny został po wschodniej granicy RP, następnie w 1944 roku, gdy „domeczek” rozsławiony w „Zielu na kraterze” został zburzony w trakcie Powstania Warszawskiego. Dr Łukasz Garbal pokazał Melchiora Wańkowicza jako człowieka mierzącego się ze zwykłymi problemami życiowymi. Poza pracą literacką i dziennikarską Wańkowicz chwytał się różnych chałtur – zajmował się między innymi doradztwem reklamowym, które zaowocowało stworzeniem słynnego hasła „Cukier krzepi”. Dr Łukasz Garbal pokazał Wańkowicza jako patriotę, który walczył o Polskę bogatą swoim różnorodnym dziedzictwem, doceniającą także wschodnie ziemie kresowe ze swoim kolorytem kulturowym, religijnym i narodowościowym. Pokazał ojca polskiego reportażu jako patriotę, który patriotyzm rozumiał przede wszystkim jako codzienną pracę na rzecz Polski, codzienny trud, akcentowany także w fotografiach, które dokumentowały prostych ludzi pracy. Dr Łukasz Garbal zaprosił uczestników do obejrzenia wystawy zdjęć autorstwa Melchiora Wańkowicza, którą do końca grudnia można oglądać w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.
Uczestnicy wysłuchali także wykładu na temat postaci Świętego Mikołaja. Prezes Fundacji Świętego Mikołaja, Dariusz Karłowicz, przywołał historię biskupa - Świętego Mikołaja z Miry, który według legendy pomógł trzem siostrom, pochodzącym z ubogiej rodziny, niemającej odpowiednich funduszy na posag. Podrzucenie trzech złotych kul, ratujących dziewczęta przed infamią, stanowi symboliczny gest solidarnej, mądrej a przede wszystkim przemyślanej pomocy innym – mówił Karłowicz – a przede wszystkim jest wzorem wszystkich, którzy pragnąć nieść solidarne wsparcie potrzebującym.
Gości przywitał Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie i podkreślił znaczenie Sali Białej pałacu wilanowskiego jako wyjątkowo symbolicznego miejsca dla spotkania stypendystów i wolontariuszy programu Stypendia Św. Mikołaja, wydarzenia będącego znakiem ciągłości zakorzenionych w polskiej tradycji idei wspólnoty i solidarności – wartości fundamentalnych dla Fundacji Świętego Mikołaja. Przybliżył uczestnikom spotkania historię Pałacu w Wilanowie. Wilanów, będący pierwotnie pałacem króla Jana III Sobieskiego, został odbudowany przez Stanisława Kostkę Potockiego, który uczynił z niego pierwsze publiczne muzeum, dając wyraz swojemu przywiązaniu do edukacji i kształtowania świadomości Polaków.
Po koncercie, wykładzie i poczęstunku, uczestnicy udali się na warsztaty z kolażu prowadzone przez dyrektora artystycznego Fundacji Świętego Mikołaja, Michała Strachowskiego i artystkę Natalię Szerszeń.
Warsztat proponował uczestnikom twórcze połączenie haseł, niosących dla nich ważne przesłanie, motto, z obrazem, grafiką, zdjęciem. Wątek powiązania słowa i obrazu nawiązuje do epizodu pracy w reklamie. Uczestnicy warsztatów mogli się też dowiedzieć o wrażliwości Melchiora Wańkowicza na obraz i artystycznych uzdolnieniach, wyrażających się także w fotografiach, wykonywanych przez mistrza polskiego reportażu.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Kultura Dostępna"
