Akademia Młodych Liderów Historii to projekt przygotowujący młodych aktywistów do prowadzenia samodzielnie lokalnych projektów historycznych. Celem projektu było udzielenie merytorycznego wsparcia młodym osobom, które chcą pielęgnować historię – zarówno tę powszechną, jak i lokalną.
Podstawą wszystkich projektów uczestników Akademii była polska historia i tożsamość. Tematy podejmowane przez młodzieżowe projekty były różnorodne i prowadzone w 5 kategoriach: projekty dotyczące pielęgnowania pamięci i tożsamości lokalnej; projekty upamiętniające wybitnych Polaków lub wybitne postaci dla danej społeczności lokalnej; projekty dotyczące obchodzonych ważnych rocznic w 2022 r; projekty dotyczące wzmacniania więzi międzypokoleniowych, projekty dotyczące dziedzictwa innych narodów i grup etnicznych zamieszkujących tereny Polski.
W ramach projektu wyłonionych zostało 12 młodych osób, które w sumie zrealizowały 9 młodzieżowych autorskich projektów (część projektów była realizowana samodzielnie, część – w parach projektowych)promujących historię, polską tożsamość i tradycje w swoich miejscowościach.
Wyłonieni w procesie rekrutacji uczestnicy zostali zaproszeni na szkołę letnią Akademii Liderów. Szkoła to odbyła się w miejscu o wyjątkowej historii – klasztorze ojców benedyktynów w Tyńcu. Podczas zorganizowanych tam zajęć liderzy nabywali praktycznych umiejętności z zakresu zarządzania projektem, a także uczestniczyli w spotkaniach z inspirującymi gośćmi. Tematyka spotykań była dobrana w taki sposób, aby młodzi ludzie mogli podjąć refleksję nad różnymi aspektami polskiego dziedzictwa kulturowego. Ks. Prof. Franciszek Longchamps de Bérier wygłosił wykład o prawie rzymskim i jego wpływie na kształt prawa polskiego. Dr Hab. Arkady Rzegocki dzielił się swoją refleksją na temat republikanizmu, który jego zdaniem jest polskim „dobrem eksportowym”, opowiadał także o swoim doświadczeniu bycia ambasadorem RP w Wielkiej Brytanii. Ks. Prof. Jacek Grzybowski rozmawiał z młodymi o dziedzictwie „Solidarności”, a dr Jolanta Rzegocka poprowadziła warsztaty dotyczące interpretacji dzieł kultury i odkrywania ich ukrytych sensów. Z młodzieżą spotkał się także redaktor Michał Szułdrzyński – podczas tego spotkania uczestnicy rozmawiali o nowych technologiach, a także o odpowiedzialności za przekazywanie wiarygodnych treści.
Młodzi Liderzy Historii opuścili Tyniec z konkretnymi umiejętnościami, zainspirowani i zmotywowani do działania w swoich lokalnych społecznościach. Przez kolejne trzy miesiące były przygotowywane, a następnie realizowane projekty historyczne.
W rezultacie zostały zrealizowane poniższe projekty:
- Jagoda z Wisły - „Kim jestem?” Jagoda w ramach swojego projektu zajęła się tematem różnorodności wyznaniowej w swojej rodzinnej miejscowości – Wiśle. Zorganizowała sześć spotkań, podczas których mieszkańcy mogli dowiedzieć się o innych wyznaniach, poznać historię i wierzenia poszczególnych wspólnot. Spotkania stwarzały przestrzeń do otwartej rozmowy, poznawania siebie nawzajem, sprzyjały zrozumieniu lokalnej historii kształtowanej przez różne religie. Oprócz tego, Jagoda zorganizowała wspólne wyjście w góry, którego celem było budowanie relacji i integracja pomiędzy mieszkańcami Wisły, niezależnie od światopoglądowych różnic. Projekt Jagody pomagał w odkrywaniu swojej tożsamości, dawał przestrzeń do zadawania istotnych pytań i szukania na nie odpowiedzi. Dzięki atmosferze wzajemnego szacunku i dialogu, mieszkańcy mogli doświadczyć, że mimo różnic tworzą lokalną wspólnotę, są mieszkańcami miejscowości o wyjątkowej historii. Działania podjęte w ramach projektu przyczyniły się do wzrostu wiedzy o lokalnym kolorycie Wisły oraz pogłębiły relacje miedzy mieszkańcami.
2. Matylda z Katowic - „Tomek odnaleziony! - śląskie tropy Alfreda Szklarskiego” Celem projektu było przywrócenie pamięci o postaci Alfreda Szklarskiego, przypomnienie jego twórczości młodemu pokoleniu, a także pokazanie związków Szklarskiego z Katowicami. Matylda zorganizowała i przeprowadziła cztery warsztaty w szkołach. Podczas warsztatów dzieliła się wiedzą o pisarzu, jego twórczości i związkach z Katowicami. Spotkania były okazją do promowania czytelnictwa i zachętą do poznawania świata. Matylda w swoim projekcie zachęcała do odkrywania śladów Alfreda Szklarskiego w Katowicach – miejsc, w których pisarz żył i tworzył. Projekt przybliżał młodemu pokoleniu postać polskiego pisarza, pozwalał też odkryć niezwykłe miejsca w jego małej ojczyźnie – Katowicach.
3. Natalia i Szymon z Sanoka - ,,PrzywracaMY od zapomnienia" W ramach projektu Natalia i Szymon zorganizowali spotkanie upamiętniające zamordowanych żydów na terenie dawnego getta sanockiego, a także zorganizowali konferencję naukową poświęconą społeczności żydowskiej w Sanoku. Projekt przywracał od zapomnienia lokalną historię, zachęcał do podjęcia refleksji nad przeszłością i pielęgnowania pamięci. Pierwsze wydarzenie miało przede wszystkim znaczenie symboliczne – zapalenie światła na terenie dawnego getta oznaczało pamięć o zmarłych, było wyrazem szacunku dla ich życia. Konferencja, w której uczestniczyli naukowcy z różnych polskich uczelni, a także przedstawiciele miasta Sanoka, była okazją do pogłębienia wiedzy o diasporze żydowskiej i jej losach. Projekt Natalii i Szymona dawał przestrzeń do intelektualnego namysłu nad lokalna historią, umożliwiając jednocześnie osobiste doświadczenie, które kształtuje tożsamość.
4. Maria i Gabriela z Ostrowa Wielkopolskiego - „Łączymy pokolenia” Maria i Gabriela przygotowały projekt dotyczący więzi międzypokoleniowych. Zorganizowały pięć spotkań w domu opieki, szkole i przedszkolu. Spotkania te miały na celu budowanie relacji pomiędzy przedstawicielami różnych grup wiekowych, zwłaszcza pomiędzy seniorami a młodzieżą. Rozmowy, ale też nabywanie konkretnych umiejętności, takich jak nauka szydełkowania, angielskiego, czy warsztat z pierwszej pomocy, były okazją do zbudowania międzypokoleniowej, lokalnej społeczności, która wzajemnie się wspiera i inspiruje. Maria i Gabriela w swoim projekcie pokazywały, jak ważne jest pielęgnowanie pamięci o osobach starszych, wzajemny szacunek i współpraca.
5. Wiktoria z Wolic w województwie kujawsko-pomorskim - „Geo News” Projekt Wiktorii miał na celu wzbudzenie zainteresowania geografią (lokalną i globalną) wśród uczniów szkół podstawowych. Wiktoria przygotowała materiały do prowadzenia lekcji w szkołach (były to prezentacje multimedialne, scenariusze lekcji oraz zestawy zadań dla uczniów) oraz przeprowadziła trzy warsztaty w szkołach. Ważnym tematem lekcji było poznawanie geografii lokalnej, rozbudzanie zainteresowania swoją małą ojczyzną – jej historią, zabytkami, naturą. Drugim zagadnieniem, którym zajęła się Wiktoria, była nauka rozpoznawania fake newsów. Wiktoria zauważyła, że nieprawdziwe informacje, także te dotyczące granic państw, są wykorzystywane przez polityków i mogą stanowić zagrożenie dla suwerenności krajów. Materiały przygotowane w ramach projektu spotkały się z pozytywną przyjęciem ze strony nauczycieli.
6.Maria z Józefowa - „Czemu Kochamy Norwida?” Maria przygotowała spektakl teatralny na podstawie twórczości Cypriana Kamila Norwida. Razem z innymi młodymi osobami przygotowała autorski scenariusz sztuki, zaprojektowała kostiumy i scenografię, przeprowadziła wiele prób. Współpraca przy tworzeniu spektaklu była okazją do głębszego poznawania myśli wielkiego polskiego poety i dramaturga, do znajdowania w jego twórczości wciąż aktualnego przesłania. Projekt miał też na celu przypomnienie twórczości dramaturgicznej Norwida, która pozostaje mniej znaną częścią jego artystycznego dorobku. Praca nad przedstawieniem teatralnym była dla młodzieży okazją do poznania wartości wspólnego działania, odkrywania swoich talentów, dzielenia się pasją z innymi. Przedstawienie spotkało się z dużym zainteresowaniem twórczością Norwida.
7. Gabriela i Emilia z Krakowa - „Radość Jesieni” Gabriela i Emilia w swoim projekcie skupiły się na seniorach z lokalnego domu opieki. Przeprowadziły osiem spotkań z osobami starszymi. Jednym ze spotkań był wieczór pieśni patriotycznych, który stał się okazją do wspólnego obchodzenia Święta Niepodległości. Podczas wszystkich spotkań Gabriela i Emilia starały się poznać historie z życia mieszkańców domu opieki, wsłuchać się w doświadczenia seniorów, zapamiętać przekazywane przez nich opowieści zarówno o realiach życia codziennego w ubiegłym wieku, jak i o ważnych wydarzeniach historycznych, których świadkami byli seniorzy. Projekt „Radość Jesieni” miał też ważne znaczenie dla budowania wspólnoty pomiędzy wolontariuszami a mieszkańcami domu opieki.
8. Maksymilian z Katowic - „Szlak żydowski w Katowicach” W swoim projekcie Maksymilian przybliżał historię katowickich żydów. Maksymilian wyznaczył trasę łączącą ważne miejsca związane z historią diaspory żydowskiej (np. dwie synagogi, dom modlitwy, cmentarz, tablice pamięci, budynki żydowski instytucji), udostępnił ją w aplikacji Google Maps, a także opisał poszczególne obiekty na stronie internetowej projektu. W ramach projektu zostało też zorganizowane spotkanie w szkole, podczas którego Maksymilian dzielił się swoją pasja do historii. Na profilach projektu w mediach społecznościowych były udostępniane starannie opracowane informacje o judaizmie – dotyczyły one świąt, obyczajów, historii, zarówno tej lokalnej, związanej z Katowicami, jak i historii powszechnej.
9. Anna z Lublińca - „Oblicza muzyki” Anna przygotowała siedem koncertów, których głównym celem było budowanie wspólnoty poprzez tworzenie muzyki. W projekt Anny byli zaangażowani lokalni artyści, a także utalentowane osoby z Ukrainy, które znalazły swój nowy dom w Lublińcu. Założeniem koncertu było stworzenie okazji do poznania się wzajemnie, wspólnego muzykowania i spędzania czasu w wartościowy sposób. W repertuarze koncertu znalazło się wiele znanych utworów, należących do klasyki polskiej piosenki poetyckiej, ale też pieśni patriotycznych. Utwory, które od lat kształtowały tożsamość, okazały się wciąż żywe i aktualne dla młodego pokolenia. Koncerty zorganizowane przez Annę spotkały się w entuzjastycznym odbiorem przez lokalną społeczność, wiele osób doceniło ich jednoczący, wspólnototwórczy charakter. Uchodźcy z Ukrainy mogli także zaprezentować swoje utwory, ale też lepiej poznać sztukę i historię Polski.
